Bir İdam Mahkûmunun Son Günü, dünya edebiyatının ölümsüzlerinden Victor Hugoʹnun (1802-1885) yirmi altı yaşında yazdığı bir gençlik yapıtıdır. Victor Hugoʹnun içerik olarak bu romandaki amacı çok yalın, çok açık: İdam cezasının hem trajik, hem de saçma yanını göstermek. Onun büyüklüğünde, onun dehasında bir yazar için böyle bir savı insani ve etik boyutlarıyla sergileyerek kanıtlamak hiç de güç değil. Ama bu romanın büyük önemi başka özelliklerinden kaynaklanıyor. Bu yapıt, birinci tekil kişi ben ile yazılan romanın ilk örneği. Daha önce böyle bir yöntem bilinmiyor. Bu özelliğiyle önceleri sadece bir roman olan bu eser tarih sahnesinde birçok kez tiyatro sahnelerine taşınmıştır. Hugo Roman kahramanının adını ve işlediği suçun ayrıntılarını anlatmayarak idam cezasının insan psikolojisi üzerindeki derin etkisini, o dönem ki genel kanının aksine idamın ne kadar acımasız  ve uygarlıktan uzak bir ceza yöntemi olduğuna dikkat çekmeye çabalamıştır.